Według autora omawianej publikacji specyfikę tekstów wytwarzalnych można umieścić gdzieś pomiędzy tekstami pisalnymi i czytalnymi. Teksty wytwarzalne zbudowane są z często banalnych klisz, powtarzających się stereotypów, operują często przesadą a nawet kiczem. Ten dosłowny przekaz jest prosty i łatwo przyswajalny przez przeciętnego odbiorcę, wzniesienie się na nieco wyższy poziom rozumienia który jest w pewnien sposób tworzony przez celowo stosowany banał, nie wymaga zbytniego wysiłku. Pozostawia to otwarte, i to na oścież, drzwi do szukania interpretacji ukrytych znaczeń i mrugnięć okiem do odbiorcy który tylko zechce to dostrzec.
Zdaniem Friske, współczesna popkultura zbudowana jest na tekstach wytwarzalnych, dzięki manewrowaniu stereotypami i niedomówieniami pozostawia, wolność interpretacji. Współczesne twory kultury wcale nie pragną być kalką rzeczywistości, poprzez uproszczone klisze przekazują dodatkowe, głębsze treści niż ukazana w nich zbanalizowana rzeczywistość.
Przykładem tekstu wytwarzalnego może być wciąż powracający w popkulturze motyw wampira. Oczywiście w oczywistym sensie można w tych stworzeniach widzieć po prostu niebezpiecznych dla człowieka, enigmatycznych i na swój sposób pociągających krwiopijców, jednak łatwo doszukać się w ich kreacji drugiego dna.
Serial telewizyjny "True Blood" - przykład tekstu wytwarzalnego
Szczególnie dzisiejsze ujęcie wampira w tekstach popkultury, sposób ich prezentacji przywodzić mogą na myśl mniejszości społeczne. Przykładowo jest to bardzo widoczne w serialu "True Blood" wyprodukowanym dla HBO przez Alana Balla. W serialu wampiry, które wcześniej żyły w ukryciu, ujawniają się i pragną koegzystować z ludźmi na równych prawach. Interesująco ukazana jest kwestia społecznego dyskursu tej koegzystencji, znajdują się społeczne lęki i nienawiść do "innych".
Jeśli wzniesiemy się ponad wampirzą maskę możemy uznać stereotypowe, fascynujące wampiry za symbol mniejszości seksualnych. Takie zestawienie wampiryzmu z homoseksualizmem było wykorzystywane wcześniej wielokrotnie w popkulturze.
Innym przykładem tekstów wytwarzalnych mogą być klasyczne melodramaty. Filmy Douglasa Sirka epatują kiczem i banałem. Przedstawiają w bardzo przerysowany, przedramatyzowany sposób świat kobiet, przeżywających nieszczęśliwe miłości. Przedstawienie to jest bardzo stereotypowe, wpisujące się w sposób patrzenia i pojmowania ówczesnej widowni oraz jej oczekiwania. Jednocześnie przez banalne zabiegi filmy Sirka zwracają uwagę na niesprawiedliwą pozycję ciemiężonych patriarchatem kobiet, które nie mogą żyć w sposób w jaki chciałyby.
Podsumowując, współczesna kultura najczęściej posługuje się opisanymi przez Johna Friske'a tekstami wytwarzalnymi, są łatwe do przyswojenia przez większość odbiorców, ale mają do zaoferowania także drugie znaczenie dla tych który potrafią je odczytać.
Klaudia Wiśniewska
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz